Najczęstsze objawy zaburzeń Integracji Sensorycznej poszczególnych zmysłów
W zakresie zmysłu przedsionkowego/równowagi:
- dziecko jest w ciągłym ruchu: biega, skacze, kręci się w kółko, wierci się na krześle, a gdy stoi i czeka, zaczyna przestępować z nogi na nogę,
- maluch nie lubi szybkiego ruchu, nie przepada za wspinaniem się, jest niepewne, gdy jego stopy nie dotykają podłoża (niepewność grawitacyjna),
- trudno mu dłużej skupić się na zadaniu lub ma trudności z koncentracją uwagi,
- bywa nerwowe i pobudzone,
- ma trudności z dostosowaniem się do panujących reguł,
- bywa impulsywne, wyrywa się zanim zakończymy instrukcję zadania,
- potyka się i wydaje się niezgrabne ruchowo,
- ma trudności z równowagą,
- nie lubi próbować nowych zadań ruchowych lub ma trudności z ich nauczeniem,
- trudno mu usiedzieć w miejscu lub odwrotnie – prowadzi raczej siedzący tryb życia,
- wykazuje trudności z wodzeniem za przedmiotem,
- ujawniają się nieprawidłowości w rozwoju mowy, pisaniu liter lub czytaniu,
- szybko przechodzi od płaczu, do śmiechu,
- wykazuje problemy z rozróżnianiem prawej i lewej strony.
W zakresie propriocepcji:
- dziecko wygląda na rozluźnione, wiotkie lub odwrotnie – jego ruchy są sztywne, mało precyzyjne (obniżone lub wzmożone napięcie mięśniowe),
- bardzo lekko lub zbyt mocno ściska przyrząd pisarski (długopis, ołówek, kredkę),
- szybko się męczy,
- ma trudności z koordynacją szybkich, naprzemiennych ruchów,
- zgrzyta zębami, gryzie lub żuje przedmioty (ołówek, ubrania),
- chodzi na palcach, siada w literę W,
- stąpa głośno, uderza mocno stopami o podłoże,
- ma problemy z manipulacją rąk (cięciem, rysowaniem, wycinaniem),
- potrzebuje mocnego przytulania, ściskania, lubi się pod czymś przeciskać lub nosić ciężkie przedmioty,
- wpada na innych lub popycha ich, nie ze względu na chęć wyrządzenia komuś krzywdy, lecz z powodu potrzeby dostarczenia sobie silnych bodźców płynących właśnie z propriocepcji.
W zakresie zmysłu dotyku:
- dziecko unika dotyku, przytulania lub wręcz odwrotnie – silnie pragnie mocnego przytulania i docisku,
- wykazuje niechęć do noszenia pewnego rodzaju ubrań z uwagi na materiał lub drażniące metki, szwy,
- przejawia dużą niechęć do mycia głowy, czesania włosów, obcinania paznokci, smarowania buzi kremem,
- często się drapie lub poprawia ubrania,
- jest szczególnie łaskotliwe,
- nadmiernie reaguje, gdy ktoś go niespodziewanie dotknie lub jest zbyt blisko,
- silnie reaguje na niewielkie uderzenie,
- poszukuje fizycznego, agresywnego kontaktu,
- unika „brudzących” zabaw, np. tych z wykorzystaniem plasteliny, ciastoliny lub innych mas plastycznych,
- ma trudności z przyjmowaniem pokarmów o określonej strukturze.
W zakresie zmysłu wzroku:
- bodźce wzrokowe podnoszą stan pobudzenia dziecka i rozpraszają jego uwagę,
- dziecko ma krótki okres skupienia wzroku na danym przedmiocie (fiksacji),
- przejawia niechęć do kontaktu wzrokowego,
- wykazuje problemy z układaniem puzzli, znalezieniem różnicy,
- ma trudności z rozróżnianiem podobnych wzorów, kształtów, liter, cyfr lub z wyszukaniem przedmiotu wśród innych,
- często nadmiernie reaguje na światło (zasłanianie oczu),
- unika świecących zabawek, przedmiotów, mocno oświetlonych miejsc.
W zakresie zmysłu słuchu:
- mówi do siebie podczas wykonywania zadań,
- trudno mu skupić uwagę w hałaśliwym miejscu,
- nie lubi zatłoczonych miejsc (galerie handlowe, supermarkety),
- mówi głośno, samo generuje intensywne dźwięki,
- ma problem z wykonaniem poleceń słownych i wymaga ich powtórzenia,
- wydaje się, jakby nie słyszało tego, co się do niego mówi,
- negatywnie reaguje na pewne dźwięki (suszarka, odkurzacz),
- wybudza się ze snu nawet przy najcichszych dźwiękach, ma lekki sen,
- często zasłania uszy,
- unika zabawek, które wydają dźwięki.
W zakresie zmysłu węchu:
- wykazuje niechęć do jedzenia potraw, które intensywnie pachną,
- wącha rzeczy, które nie służą do jedzenia,
- wykazuje odruch wymiotny na pewne zapachy,
- nie toleruje konkretnych zapachów,
- preferuje mocne i intensywne zapachy.
W zakresie zmysłu smaku:
- „niejadek” – je tylko wybrane produkty,
- ma ubogą dietę lub preferuje np. dietę beżową – je tylko jasne jedzenie: makarony, jogurty, banany;
- preferuje tylko niektóre smaki, np. słodkie lub kwaśne,
- wykazuje odruch wymiotny na pewne smaki.